Wat betekent neerslachtigheid?

Een depressie is een heftige neerslachtigheid, met als kernsymptomen: een sombere stemming, vermoeidheid, verlies van energie, initiatief, plezier en interesse. Naast deze symptomen kunnen er verschillende andere klachten zijn. Iedereen voelt zich wel eens moe, somber en lusteloos. Dit zijn normale klachten die optreden als reactie op tegenvallers, verlies en andere vervelende gebeurtenissen in het leven. Vaak gaat het om een relatief kortdurende periode van neerslachtigheid in tegenstelling tot de neerslachtigheid bij depressie, die heviger is en veel langer duurt en het dagelijks functioneren aantast.

Van de volwassen Nederlandse bevolking tot 65 jaar heeft 6% een depressie of heeft er een recent gehad, één op de zeven krijgt ooit een depressie. Dat betekent dat er op elke duizend volwassen Nederlanders tot 65 jaar, 27 mensen zijn die dit jaar voor het eerst of opnieuw (na minimaal een jaar klachtenvrij geweest te zijn) een depressie krijgen.

Depressie komt bij vrouwen tweemaal vaker voor dan bij mannen. Dat verschil zou verklaard kunnen worden doordat vrouwen eerder geneigd zijn hulp zoeken en mannen eerder geneigd zijn om de depressie weg te drinken: meer mannen dan vrouwen zijn aan alcohol verslaafd. Het aantal nieuwe gevallen per jaar van depressie tijdens zwangerschap varieert van 8 tot 10%. Depressie komt het meest voor tussen de 25 en 45 jaar en minder bij ouderen en kinderen. Van alle mensen die ooit een depressie hebben gehad, kreeg 40% de stoornis tussen hun 15e en 35e levensjaar.

Neerslachtigheid symptomen

Naast psychische klachten zijn er ook lichamelijke klachten die kunnen wijzen op een depressie. Het duurt vaak even voordat mensen doorhebben dat hun lichamelijke klachten te maken kunnen hebben met hun depressiviteit.

Lichamelijke klachten:

· Vermoeidheid

· Verlies van energie, initiatief, plezier en interesse

· Gewichtsverandering door te weinig of te veel eten

· Duizeligheid

· Hartkloppingen

· hoofdpijn, druk op de borst (benauwdheid), pijn in rug, gewrichten of spieren

· Minder of geen zin hebben in seks

· Een droge mond

Psychische en cognitieve klachten:

· somber, neerslachtig, een gevoel van leegte

· negatieve gevoelens en gedachten, schuldgevoelens

· verminderde interesse in mensen en activiteiten, nergens plezier in hebben

· angst, wanhoop

· gebrekkig zelfvertrouwen, faalangst

· machteloosheid

· huilbuien of de behoefte te huilen, zonder dat dit lukt

· snel boos of geïrriteerd

· besluiteloosheid, gebrekkig vermogen om problemen op te lossen

· veel piekeren

· vaak met de dood bezig

· concentratieproblemen

· vergeetachtigheid

· traagheid, moeite met nadenken

· rusteloosheid

Diagnose

Alleen een huisarts, psycholoog of psychiater kan de diagnose stellen.

Wat te doen bij neerslachtigheid

Ben je zelf neerslachtig? Dan kan psychotherapie een oplossing bieden. Psychotherapie is een vorm van gesprekstherapie. Psychologen laten zich bij hun keuze voor één van de varianten leiden door de Multidisciplinaire Richtlijn Depressie. De kans op succes is het grootst bij de eerste variant: cognitieve gedragstherapie. Een variant hierop is schematherapie. Deze helpt bij het doorbreken van patronen die ontstaan zijn in de jonge kinderjaren en bij terugkerende depressies. Bij alle soorten kan, zeker bij ernstiger vormen van depressie, een combinatie met medicijnen gewenst zijn.

Cognitieve gedragstherapie (CGT)

Bij cognitieve gedragstherapie duik je niet in het verleden maar staat het heden centraal, vooral je eigen gedachtewereld. Het zou best kunnen dat iemand zieker wordt door zijn manier van denken. Bijvoorbeeld de gedachte, dat het allemaal aan jou ligt dat je je beroerd voelt, of dat iedereen je wel stom of lastig zal vinden. Een oplossing is de manier van denken en voelen te veranderen. Kun je nieuw gedrag aanleren? Bij CGT gaan therapeut en cliënt na, welke gedachten en gedragingen tot depressieve gevoelens leiden. Onder welke omstandigheden komen die negatieve gedachten en gevoelens het meest naar voren? De cliënt krijgt bij deze therapie meestal ook concrete opdrachten, bijvoorbeeld om een tijdje een dagboekje bij te houden. Dat kan helpen om beter inzicht te krijgen in wat er precies gebeurt en in wat je daarbij denkt en voelt. CGT is een vorm van gedragstherapie. Tegenwoordig overlappen CGT en gedragstherapie elkaar. Oorspronkelijk lag bij gedragstherapie het accent op gedrag en bij CGT op de gedachten. Maar bij de therapie van tegenwoordig komt het allebei aan de orde. Cognitieve gedragstherapie CGT vindt in beperkte tijd plaats, bijvoorbeeld in tien sessies van drie kwartier. De kosten worden vrijwel altijd door de zorgverzekeraar betaald, afgezien van het wettelijk bepaalde eigen risico.

Schematherapie

Maak je steeds dezelfde fouten in je leven, terwijl je je hebt voorgenomen om een volgende keer anders te reageren? Laat je gedrag hardnekkige patronen zien, die je niet kunt veranderen, ook al wil je dat heel graag? Merk je regelmatig dat je met je gezonde verstand best weet wat je zou moeten doen, maar dat je gevoel niet meewerkt en je een andere richting in duwt? In deze gevallen kan schematherapie helpen. Schematherapie is een vorm van psychotherapie voor mensen met ernstige psychische stoornissen, zoals een persoonlijkheidsstoornis of een vaak terugkomende depressie.

Interpersoonlijke therapie (IPT)

Als problemen met sociale relaties een grote rol spelen, valt interpersoonlijke therapie te overwegen. Veranderingen in belangrijke relaties kunnen een depressie uitlokken bij mensen die daar gevoelig voor zijn. Dat kan bijvoorbeeld het verlies van een dierbare zijn of een ernstig conflict. Ook door pensionering kunnen ineens teveel contacten wegvallen. In de behandeling gaat de therapeut met je na hoe contacten bijdragen aan het ontstaan of in stand houden van depressieve gevoelens. Zij staan bijvoorbeeld stil bij gevoelens van rouw of bij conflicten. Je bespreekt in de therapie hoe je kunt proberen meer positieve ervaringen te gaan opdoen. Het aantal gesprekken is afhankelijk van de ernst van de depressie. In het algemeen kun je denken aan 12 tot 16 sessies van drie kwartier. Maar het kan ook minder of meer zijn. De kosten worden vergoed volgens de voorwaarden van de ziekteverzekeraar, met uitzondering van de wettelijk verplichte eigen bijdrage. Voorwaarde is, dat de therapeut of instelling een contract hebben met de verzekeraar.

Over een voorjaarsdepressie kunt hier meer lezen

Kosten www.psycholooglijn/kosten