dwanggedachten en dwanghandelingen (OCD)

Dwanggedachten loslaten / oplossen

Wanneer je terugkerende dwanggedachten en/of dwanghandelingen hebt, dan heb je mogelijk een dwangstoornis, ook wel obsessieve compulsieve stoornis (OCD) genoemd.
Dwanggedachten zijn gedachten of beelden die je onrustig maken en die steeds weer terug komen. Het kan overal over gaan, maar meestal gaat het om een taboe, iets wat ‘ongepast’ is. Voor je het weet zit je gevangen in een cirkel waaruit je niet zomaar los komt. Doordat je je gedachten wilt onderdrukken, worden ze juist sterker. Tot het bijna onmogelijk wordt om er niet aan te denken. En vaak zijn het angstige gedachten: seksuele gedachten met betrekking tot kinderen of dieren, over het doodsteken van een geliefde, godslasterlijke gedachten, of over zelfmoord. Je durft het met niemand te bespreken. En toch kan juist dat een eerste stap zijn om je gedachten weer onder controle te krijgen.

Dwanghandelingen welke vaak obsessief zijn, kunnen zo sterk en hardnekkig zijn dat het iemand tot vreemd gedrag brengt om die onrust te verminderen. Soms zijn de handelingen om de obsessieve onrust weg te nemen niet logisch maar magisch, bezwerend van aard. We noemen dergelijke dwanghandelingen ook wel rituelen. Bijvoorbeeld de kussentjes op de bank ordenen omdat er anders een ongeluk gebeurt.

Maar vaak is er wel een logisch verband zoals bijvoorbeeld extra controleren, dingen schoonmaken of allerlei voorzorgsmaatregelen treffen. Maar met logische maatregelen kun je nooit elk denkbaar risico uitsluiten. Op een gegeven moment moet je ergens niet langer bij stilstaan en erop vertrouwen dat het wel los loopt.
Iemand met dwang heeft dat vertrouwen niet en blijft maar bedenken wat er allemaal zou kunnen gebeuren en hoe hij dat zou kunnen voorkomen. Dat is niet onlogisch maar doorgeschoten logisch. Logica waar vertrouwen had moeten zijn.

Dwanghandelingen gaan vaak samen met dwanggedachten. In Nederland lijdt naar schatting 1- 3% van de bevolking aan een dwangstoornis. De verhouding man/vrouw die last van OCD heeft, is ongeveer gelijk. De eerste symptomen van dwang komen vaak al op jonge leeftijd voor. De dwangstoornis wordt meestal het duidelijkst zichtbaar tussen het 20e en 25e levensjaar. Onbehandeld kan OCD jaren duren.

Symptomen

Wat opvalt is dat mensen met een dwangstoornis:

• alles in het leven perfect willen regelen
• nergens onbekommerd van kunnen genieten
• een verstoorde dagelijkse routine hebben door voortdurende dwanghandelingen
• last hebben van verstoorde sociale activiteiten door voortdurende dwanghandelingen

Over de oorzaak van een dwangstoornis is helaas nog niet veel bekend. Wel weten we dat bepaalde factoren het risico op een dwangstoornis kunnen vergroten:

· Een dwangstoornis kan erfelijk zijn

· Mensen met een dwangstoornis hebben vaak ook een andere psychische stoornis

· Een ingrijpende gebeurtenis, zoals een scheiding of zwangerschap

Diagnose

De diagnose OCD kan gesteld worden door de huisarts of psycholoog.

Behandeling

Een psycholoog kan je helpen. Bedenk dat jij zelf het beste weet over jezelf en jouw dwanggedachten. Vertrouw op jezelf. Jij weet als geen ander wat er in jezelf speelt en waarom. Gebruik dit tijdens je therapie.

Wees tijdens je therapie erg oplettend of je zelf geen instandhoudend gedrag vertoont. Bijvoorbeeld gedachten wegduwen, het probleem analyseren, je gevoelens niet voelen of voortdurend afleiding zoeken. Bespreek dit met je psycholoog.

Houd vol! Soms kan het zo uitzichtloos, naar en somber zijn. Maar als je leert om goed om te gaan met je dwanggedachten, dan doen ze na verloop van tijd niets meer.

Kosten

www.psycholooglijn/kosten